Wybór odpowiedniego okresu wymiany oleju smarnego zależy od wielu czynników, z których kluczowymi są warunki eksploatacyjne oraz właściwości samego oleju. Degradacja środka smarnego następuje niezależnie od okoliczności, choć może przebiegać w różnym tempie, zależnie od warunków pracy.
Czynniki wpływające na żywotność oleju:
- Stan techniczny maszyny – dobrze utrzymane urządzenia wydłużają żywotność oleju.
- Dobór odpowiedniego środka smarnego – zgodnie z wymogami technicznymi i warunkami pracy.
- Jakość oleju – kluczową rolę odgrywają baza olejowa oraz dodatki uszlachetniające, które zapewniają odporność na utlenianie, zmiany lepkości, powstawanie osadów i zmiany liczby kwasowej.
Wymiana oleju zgodnie z zaleceniami producenta
Producent sprzętu zazwyczaj określa okresy wymiany oleju, szczególnie w trakcie gwarancji, gdzie ich przestrzeganie jest obowiązkowe. Zdarza się jednak, że te okresy są konserwatywne, przez co olej może być wymieniany, mimo że jest w dobrym stanie. Dlatego coraz częściej stosuje się systemy analizy stanu oleju, które monitorują rzeczywisty stan oleju i dostarczają informacji o kondycji maszyny.
Czujniki stanu oleju
Niektórzy producenci samochodów instalują na desce rozdzielczej czujniki stanu oleju, które mierzą jego jakość zamiast opierać się na przebiegu. Działają one najczęściej na zasadzie pomiaru przewodnictwa, co umożliwia ocenę zawartości wody i metali w oleju.
CZYTAJ RÓWNIEŻ: Okresy wymiany olejów i smarów w maszynach przemysłowych.
1. Oleje samochodowe
Typowe okresy wymiany oleju dla samochodów osobowych to 15 000 km lub jeden rok. Dla olejów o wydłużonym przebiegu, okresy te mogą wynosić do 30 000 km (dla silników benzynowych) lub 50 000 km (dla diesli). W przypadku samochodów ciężarowych, wymiany mogą być przeprowadzane po przebiegu 100 000 - 120 000 km.
Skrócenie okresu wymiany zaleca się w szczególnych warunkach eksploatacyjnych, takich jak:
- częste krótkie trasy,
- intensywna jazda miejska,
- stosowanie paliwa niskiej jakości,
- praca w trudnych warunkach pogodowych.
W takich sytuacjach, olej szybciej się zużywa, co naraża silnik na nadmierne obciążenia.
Oleje przekładniowe
W pojazdach z manualnymi skrzyniami biegów oleje są zwykle przeznaczone do pracy przez cały okres eksploatacji, jednak w automatycznych skrzyniach biegów wymiana oleju jest obowiązkowa. Zalecane okresy wymiany w takich przypadkach wahają się od 40 000 do 120 000 km.
2. Przemysłowe środki smarne
Producent sprzętu najczęściej określa również rodzaj oleju oraz jego klasę lepkościową i jakościową (np. olej hydrauliczny HV 32). Ważne jest, aby okresy wymiany dostosować do warunków pracy, szczególnie do temperatury. Każdy wzrost temperatury o 10°C skraca żywotność oleju o połowę.
Poniżej przedstawiono typowe okresy wymiany dla niektórych systemów:
- Przekładnie: od 2000 do 5000 godzin,
- Sprężarki: od 500 do 4000 godzin,
- Układy hydrauliczne: od 100 do 5000 godzin.
Monitorowanie stanu oleju
Norma AGMA 9005-E02 zaleca wymianę oleju w przekładniach przemysłowych co 2500 godzin lub co 6 miesięcy, jednak przy odpowiednim monitorowaniu można te okresy wydłużyć nawet dwukrotnie. Wysoka jakość oleju, np. oleje syntetyczne, może znacząco przedłużyć okresy eksploatacji.
W dużych systemach, jak np. w przemyśle papierniczym, czas pracy oleju przy odpowiednim monitorowaniu może wynosić nawet 5-7 lat. Oleje syntetyczne na bazie eterów perfluorowych praktycznie nie ulegają starzeniu, co czyni je najtrwalszym, ale jednocześnie najdroższym środkiem smarnym.
Wpływ temperatury na smary
W przypadku smarów, ich przydatność eksploatacyjna kończy się, gdy tracą połowę swojej początkowej zawartości oleju. Wzrost temperatury pracy, podobnie jak w przypadku olejów, przyspiesza degradację smaru. Zaleca się napełnianie łożysk smarem do około 1/3 do 1/2 objętości, aby utrzymać optymalną temperaturę pracy.
Podsumowanie
- Monitorowanie stanu oleju jest najskuteczniejszym sposobem optymalizacji okresów wymiany.
- Zanieczyszczenia i woda to najczęstsze powody wymiany oleju w przemyśle.
- Utlenianie i przecieki płynu chłodzącego to główne przyczyny wymiany oleju silnikowego.
- Oczyszczanie oleju (np. poprzez wirowanie, filtrację) może przedłużyć jego żywotność.
- Zużycie dodatków jest trudniejsze do oceny, lecz może prowadzić do konieczności wcześniejszej wymiany, szczególnie w trudnych warunkach eksploatacyjnych, jak w przemyśle papierniczym.
CZYTAJ RÓWNIEŻ: Rodzaje i zakres badań olejów smarowych.
Przy odpowiednim monitorowaniu i konserwacji, czas pracy oleju można znacząco wydłużyć, co przyczynia się do oszczędności kosztów i zwiększenia efektywności operacyjnej.
Nasi specjaliści pozostają do Państwa dyspozycji w zakresie udzielania porad na temat okresów wymian przemysłowych środków smarnych. W tym celu prosimy o kontakt: tel. +48 81 820 07 88 lub e-mail: biuro@gorner.pl
Działamy na terenie województw: dolnośląskie, mazowieckie, lubuskie, śląskie, opole, małopolskie, kujawsko-pomorskie, podlaskie, pomorskie, podkarpackie, łódzkie, warmińsko-mazurskie, świętokrzyskie, lubelskie, wielkopolskie, zachodniopomorskie.
Nasze produkty wysyłamy firmą spedycyjną do takich miast jak: Warszawa, Białystok, Gdańsk, Gorzów Wlkp., Katowice, Kielce, Kraków, Lublin, Łódź, Olsztyn, Opole, Poznań, Rzeszów, Toruń, Wrocław, Bydgoszcz, Zielona Góra, Szczecin.