Oleje i smary dla przemysłu spożywczego

Oleje i środki smarne do zastosowań w branży spożywczej, farmaceutycznej czy kosmetycznej muszą nie tylko mieć jak najlepsze właściwości smarne i eksploatacyjne, ale także ściśle odpowiadać normom określającym warunki sanitarne oraz bezpieczeństwo żywności i środków farmaceutycznych.

Nowoczesne środki smarne dla przemysłu spożywczego i farmaceutycznego, spełniające wykluczające się wymagania to duże wyzwanie dla producentów. Gama dostępnych na rynku produktów pozwala bez problemu dobrać środek smarny do konkretnej aplikacji. Zdecydowana większość użytkowników zna zasady prawidłowego smarowania i stosuje się do zaleceń producentów. Jest to obecnie szczególnie ważne, bo projektuje się je tak, by osiągać duże wydajności, co równocześnie stawia wysokie wymagania środkom smarnym, które z reguły pracują w trudnych warunkach.

Niestety, często środki smarne o bardzo dobrych właściwościach tribologicznych nie nadają się do użytku w przemyśle spożywczym ze względu na ich skład chemiczny. Jednocześnie poza brakiem szkodliwości dla człowieka, muszą ograniczać zużycie węzła tarcia i opory ruchu. Również temperatura zapłonu musi być wysoka, a środek smarny nie powinien ulegać szybkiemu starzeniu się, intensywnie parować czy zmieniać stanu skupienia w trakcie pracy. Musi też zachować odpowiednią lepkość i napięcie powierzchniowe

Właściwy dobór środka smarnego

Choć producenci maszyn i urządzeń starają się ograniczać wykorzystanie środków smarnych, to serwis olejowo-smarowniczy nadal ma i będzie miał dużo pracy. Dobór właściwych środków smarnych do konkretnych aplikacji w przemyśle to podstawa w utrzymaniu ruchu i podstawa do rozsądnego szukania oszczędności. Najważniejsze są atesty, dopuszczenie PZH oraz NSF H1.

Większość użytkowników ma świadomość, że smary używane w przemyśle spożywczym muszą mieć atest, aczkolwiek zdarzają się jeszcze osoby, którym trzeba o tym przypominać. Również nie wszyscy zwracają uwagę na to, czy dany rodzaj smaru nadaje się do danego procesu technologicznego. Dlatego warto zawsze sprawdzić, gdzie dany środek ma być w zakładzie używany. Nie warto oszczędzać na smarowaniu, bo każda awaria i przestój to strata dla przedsiębiorstwa.

Są jednak alternatywne sposoby dozowania smarowania, na przykład smarownice automatyczne. Ich użycie daje duże korzyści finansowe i czasowe w porównaniu do normalnych metod. Poza dopuszczeniem dla przemysłu spożywczego należy zwrócić uwagę na właściwy dobór środka smarnego, który będzie prawidłowo pracował w danych warunkach. Smary i oleje stosowane w produkcji żywności oczywiście nie mogą zawierać metali ciężkich, takich jak antymon, arsen, kadm, ołów, rtęć lub selen oraz substancji rakotwórczych. Ponadto powinny być odporne na działanie wody, wysokie obciążenia, drgania, a także na wysokie i niskie temperatury. Dodatkowo muszą wykazywać obojętność smakową, zapachową, fizjologiczną oraz nie wchodzić w reakcje ze środkami czyszczącymi i dezynfekcyjnymi.

Przy wyborze środka smarnego nie należy kierować się wysokością ceny, ale zwracać uwagę na jakość smaru lub oleju, bo to pozwoli obniżyć awaryjność maszyn. Jeśli dopuszczenie do kontaktu z żywnością nie jest wymagane, to warto zastosować lepsze smary na bazie sulfonianu wapnia, dzięki którym można obniżyć koszty serwisu nawet o 19–37% rocznie. Można również wydłużyć okres pracy maszyny bez serwisu nawet 10-krotnie przy zachowaniu najwyższych standardów smarowania.

Korzyści przy zastosowaniu środków smarnych dla przemysłu spożywczego:

  • Przedłużona żywotność maszyn

  • Kompatybilność z olejami mineralnymi, uszczelniaczami, farbami i lakierami

  • Doskonała stabilność termiczna

  • Odpowiednie dla szerokiej gamy zastosowań

  • Zbalansowany system dodatków zapewniający dobrą ochronę antyzużyciową

  • Doskonała stabilność oksydacyjna

  • Ochrona przeciwkorozyjna, odporność na wymywanie wodą

  • Doskonała ochrona przeciw ścieraniu (scuffing) i zużyciu w zastosowaniu do przekładni przemysłowych.

Procedura płukania i czyszczenia przy przechodzeniu na spożywcze środki smarne

Wskazane jest dokładne wyczyszczenie i przepłukanie systemu smarnego podczas przechodzenia z oleju/smaru konwencjonalnego na spożywcze środki smarne. Zapewni to całkowitą integralność systemu i środka smarnego.

Ważne jest, aby wydzielić i opisać oraz stosować tylko i wyłącznie sprzęt smarowniczy, naczynia, pompy i inne akcesoria dla spożywczych środków smarnych nie dopuszczając do kontaktu z innymi konwencjonalnymi środkami smarnymi.

Zawsze należy zachowywać wysoką czystość i higienę, przy użytkowaniu tego typu produktów.

Przechodzenie z olejów konwencjonalnych na spożywcze środki smarne

Krok 1. Doprowadź system do normalnych warunków temperatury pracy.

Krok 2. Opróżnij system z dotychczasowego oleju najlepiej jak to możliwe. Wyczyść układ, zbiorniki (jeśli trzeba – ręcznie), usuń wszelkie stałe i ciekłe zanieczyszczenia.

Krok 3. Wymień filtry

Krok 4. Napełnij system odpowiednią ilością spożywczego oleju, aby zapewnić pełną cyrkulację oleju do wszystkich podzespołów.

Krok 5. Utrzymuj system na biegu jałowym przez okres min. 1 godz. Jeżeli przepływający olej wskazuje oznaki zanieczyszczenia tj. nadmierną ilość ciał stałych, innego oleju lub wody, jeszcze raz powtórz kroki 2,3,4 i 5.

Krok 6. Sprawdź filtry.

Krok 7. Napełnij system docelową ilością oleju spożywczego. Rozpocznij normalną eksploatację i kontroluj filtry.

Uwaga: Przy zalewaniu nowych maszyn, układów spożywczymi środkami smarnymi należy sprawdzić ich czystość i czy są one zabezpieczone środkami antykorozyjnymi. W takim przypadku należy zastosować w/w procedurę czyszczenia i płukania.

Podsumowanie

Użytkownicy środków smarnych często mają wątpliwości związane z mieszaniem (uzupełnianiem) smarów i olejów. Oczywiście nie jest dopuszczalne w przemyśle spożywczym i farmaceutycznym uzupełnianie środkiem, który nie ma wymaganych dopuszczeń. Ogólne zasady mówią o tym, że jest to możliwe, jeśli mają one tę samą klasę jakościową i lepkościową. Dotyczy to olejów świeżych. Żeby odpowiedzialnie mieszać olej świeży z eksploatowanym, powinno się taką mieszankę poddać badaniu i weryfikacji. Warto korzystać z normatywów, na przykład opublikowanych przez Wojskowy Ośrodek Badawczo-Rozwojowy. Jednak zawsze mieszanie, nawet podobnych produktów pochodzących od różnych producentów, niesie ze sobą ryzyko i możliwość utraty gwarancji producenta urządzenia lub maszyny. Pracując w przemyśle spożywczym lub farmaceutycznym, zawsze powinniśmy mieć na uwadze, że stosowanie bezpiecznych środków smarnych to również dbałość o zachowanie dobrej marki firmy.

W przypadku zapytań dotyczących doboru środków smarnych dla przemysłu spożywczego, farmaceutycznego lub kosmetycznego prosimy o kontakt z Działem Technicznym Tel. +48 81 820 07 88 lub e-mail: biuro@gorner.pl.

Działamy na terenie województw: dolnośląskie, mazowieckie, lubuskie, śląskie, opole, małopolskie, kujawsko-pomorskie, podlaskie, pomorskie, podkarpackie, łódzkie, warmińsko-mazurskie, świętokrzyskie, lubelskie, wielkopolskie, zachodniopomorskie.

W ciągu 24 godzin nasze produkty wysyłamy firmą spedycyjną do takich miast jak: Warszawa, Białystok, Gdańsk, Gorzów Wlkp., Katowice, Kielce, Kraków, Lublin, Łódź, Olsztyn, Opole, Poznań, Rzeszów, Toruń, Wrocław, Bydgoszcz, Zielona Góra, Szczecin.

Wróć do aktualności