2. WŁASNOŚCI CIECZY HYDRAULICZNEJ

Oleje hydrauliczne stosowane są w układach hydraulicznych do przenoszenia energii z napędu hydraulicznego (pompy hydrauliczne) do odbiorników (cylindry, silniki hydrauliczne), spełniając równocześnie rolę środka smarującego, chroniącego przed korozją oraz odprowadzającego ciepło. Istotną własnością charakteryzującą oleje hydrauliczne, z punktu widzenia prawidłowości pracy układu hydraulicznego, jest lepkość i jej zmiany w zależności od warunków panujących w układzie, przede wszystkim ciśnienia i temperatury. Lepkość oleju decyduje o warunkach jego przepływu przez przewody, kanały i szczeliny. Wraz ze wzrostem ciśnienia rośnie lepkość oleju i zmniejsza się jego objętość, co należy uwzględnić, szczególnie w wysokociśnieniowych i bardzo obciążonych układach. Wzrost temperatury powoduje spadek lepkości oleju, dlatego oleje pracujące w zmiennych temperaturach muszą posiadać wysoki wskaźnik lepkości, który w niektórych olejach dochodzi do 150.

Tabela 2 - Klasyfikacja lepkościowa olejów przemysłowych wg PN-78/C-96098 i ISO 3448

Ważnymi własnościami dla eksploatacji oleju są:

• własności smarne, szczególnie przeciwzużyciowe, zabezpieczające elementy układu hydraulicznego przed zużyciem mechanicznym tam, gdzie producent urządzenia stawia wysokie wymagania dotyczące smarowania silnie narażonych na zużycie ścierne elementów (łożyska pompy), zaleca się stosowanie olejów zawierających dodatki EP (Extreme Pressure), redukujących tarcie i chroniących współpracujące powierzchnie przed zużyciem,
• stabilność oleju, będąca wynikiem jego odporności na utlenienie oraz ścinanie mechaniczne w podwyższonych temperaturach pracy oleju i przy słabej odporności oleju na utlenianie tworzą się szkodliwe produkty reakcji powodując zakwaszenie, wzrost lepkości oleju oraz powstawanie laków, które mają tendencję do osadzania się na elementach układu,
• własności przeciwkorozyjne podczas schładzania oleju (przerwa w pracy urządzenia) w układzie hydraulicznym może wytworzyć się kondensat wodny. Woda może prowadzić do korozji i w następstwie do zużycia ściernego produktami korozji, które ponadto katalizują procesy starzenia oleju,
• niska skłonność do pienienia - ze względu na możliwość przedostania się do układu powietrza lub innego gazu (np. przez nieszczelności na ssaniu pompy olejowej) może dojść do utworzenia się piany. Jest to zjawisko może być niebezpieczne
• które może prowadzić do uszkodzeń związanych z niedostatecznym smarowaniem,
• odporność na emulgowanie z wodą oraz łatwość wydzielania zemulgowanej wody ze względu na możliwość wnikania do układu hydraulicznego wody (kondensacja pary, nieszczelności układu) ważną cechą oleju jest
• zdolność do jej skutecznego wydzielania, by mogła być odprowadzana przez zawór odwodnienia,
• czystość oleju, to jest maksymalny dla danego układu hydraulicznego poziom zawartości zanieczyszczeń mechanicznych, określony poprzez klasę czystości oleju.