Wiele środków smarnych, jakie stosuje się dziś na świecie, nie posiada rejestracji NSF H1. Skala stosowania środków smarnych H1 prawdopodobnie wzrośnie, ze względu na prawodawstwo, dbałość o markę, wzrastająca zamożność, globalny charakter odbiorców, przypadki wycofywania produktów, działania konkurentów.

Wzrasta znaczenie, jakie nadaje się  bezpieczeństwu (w porównaniu do znaczenia oszczędności i obniżania kosztów).

Wydajność, ogólna efektywność parku maszynowego, konkurencyjność, zmniejszone koszty zużycia energii – to główne czynniki wpływające na sukces przetwórców żywności, co za tym idzie warunki w jakich pracują środki smarne w przetwórstwie żywności, są bardzo ciężkie i pociągają za sobą konieczność stosowania produktów wysokiej klasy.

Standardy dotyczące jakości żywności:

NSF H1 – USDA ,FDA-21 CRF, GRASS

• FDA – Food and Drug Administration – agencja rządowa USA ds. żywności i leków
• 21 CRF -  Code of Federal Regulations – lista substancji bezpiecznych w kontakcie z żywnością
• GRAS – Generally Recognised As Safe – lista substancji ogólnie uznanych za bezpieczne.
• USDA – United States Department of Agriculture – amerykańskie ministerstwo rolnictwa (do 1998 rejestrował produkty na zgodność z 21 CFR)
• NSF  - National Saniatation Foundation – pozarządowa nonprofit narodowa fundacja sanitarna  (od 1998 roku przejęła rejestr of USDA)

Certyfikacja w NSF H1

Producent olejów i smarów sprawdza zgodność składu chemicznego z listami FDA -21 CRF/GRAS, deklaruje zgodność i zgłasza do NSF produkty do rejestracji. NSF weryfikuje otrzymany wniosek i po pozytywnym rozpatrzeniu rejestruje oleje i smary, a następnie publikuje na stronie internetowej w tzw. „Białej Księdze”.

Systemy kontroli jakości – HACCP / ISO

• HACCP – Hazard Analysis and Critical Points  - Analiza Ryzyka i Kontrola Punktów Krytycznych. Opracowana przez NASA w 1960r. w celu zapewnienia bezpieczeństwa w lotach astronautów jest naukowym systemem identyfikacji, oceny i zarządzania ryzykiem. Stała się międzynarodowym systemem dla organów prawodawczych, producentów i klientów w zakresie bezpieczeństwa żywności.
• ISO 22000 – integruje HACCP z systemem jakości ISO.

Koszerność

Zgodnie z zasadami żywienia wg religii żydowskiej koszerność = możliwe mięso z wyjątkiem wieprzowiny i owoców morza. Parwe = żywność bez mięsa i nabiału. Ocenie podlega skład środka smarnego i proces jego produkcji. Certyfikacja polega na ocenie zgodności z zasadami koszerności.

Halal

Zgodnie z zasadami żywienia wg praw religii islamskiej – halal = dozwolony. Lista substancji zabronionych – np. wieprzowina, krew, środki odurzające, alkohol. Ocenie podlega skład środka smarnego i proces jego produkcji. Certyfikacja polega na zgodności z zasadami żywienia wg praw religii islamskiej.

Dobra Praktyka Produkcyjna

• GMP = Good Manufacturing Practice, Adinistracja GMP = FDA. Podstawa prawna – Federal Food, Drug and Cosmetic Act – ustawa federalna o żywności, używkach i kosmetykach. Ocenie podlega proces produkcji opary na systemach zapewnienia jakości wykluczający mieszanie i zanieczyszczanie produktów.

Ustawodawstwo unijne

• Rozporządzenie ramowe UE w sprawie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością nr 1935/2004.
• Rozporządzenie Komisji UE nr 2023/2006 w sprawie dobrej praktyki produkcyjnej w odniesieniu do materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością.
• Dyrektywy badawcze  82/711/ECC, 93/8/ECC, badania migracji składników z materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością.

Ustawodawstwo krajowe

• Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia – Dz.U. z 2006 nr 171 poz. 1225
• Wprowadzenie rozporządzenia ramowego UE w sprawie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością nr 1935/2004 – Dz.Urz.UE Nr L338 z 13.11.2004r.
• Rozporzadzenie Ministra Zdrowia  z dnia 15 stycznia 2008r. w sprawie wytwarzania lub przetwarzania materiałów wyrobów z innych tworzyw niż tworzywa sztuczne przeznaczoych do kontaktu z żywnością.
• Certyfikacja olejów i smarów dopuszczonych do kontaktu z żywnością – Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – dawniej Państwowy Zakład Higieny (PZH).

Zanieczyszczenie żywności środkami smarnymi – przypadki

• Olej smarowy w ilości od 0,5L do 0,75L zanieczyścił 1100 ton mleka w proszku dla dzieci. W rezultacie doszło do wycofania kliku markowych mieszanek mlecznych i utraty pozycji rynkowej.
• Przetwórca mięsa wycofał około 39 ton plastrów z mięsa indyczego, przypadkowo skażonego podczas przetwarzania środkiem smarnym, niedopuszczonym do użycia w miejscach, gdzie istnieje możliwość kontaktu z żywnością. Problem wykryto przez analizę i badanie przyczyn skarg na nienaturalny kolor i zapach mięsa oraz przemijające dolegliwości jelitowe.
• Jedna z firm pakujących wycofała 220 ton wędzonych szynek bez kości po tym, jak niektóre z nich zostały skażone smarem przekładniowym. Szereg konsumentów donosiło o „okropnym smaku i pieczeniu w przełyku” utrzymującym się nawet 3 godziny.
• Wskutek skażenia olejem sprężarkowym w instalacji sprężonego powietrza wycofano 142 tysiące opakowań gotowych dań makaronowo serowych, przeznaczonych do podgrzewania w kuchenkach mikrofalowych.
• Producent wody wycofał 3690 skrzynek  z markową wodą mineralną w plastikowych butelkach. Zawierał smar przekładniowy.

Podsumowanie

Użytkownicy środków smarnych często mają wątpliwości związane z mieszaniem (uzupełnianiem) smarów i olejów. Oczywiście nie jest dopuszczalne w przemyśle spożywczym i farmaceutycznym uzupełnianie środkiem, który nie ma wymaganych dopuszczeń. Ogólne zasady mówią o tym, że jest to możliwe, jeśli mają one tę samą klasę jakościową i lepkościową. Dotyczy to olejów świeżych. Żeby odpowiedzialnie mieszać olej świeży z eksploatowanym, powinno się taką mieszankę poddać badaniu i weryfikacji. Warto korzystać z normatywów, na przykład opublikowanych przez Wojskowy Ośrodek Badawczo-Rozwojowy. Jednak zawsze mieszanie, nawet podobnych produktów pochodzących od różnych producentów, niesie ze sobą ryzyko i możliwość utraty gwarancji producenta urządzenia lub maszyny. Pracując w przemyśle spożywczym lub farmaceutycznym, zawsze powinniśmy mieć na uwadze, że stosowanie bezpiecznych środków smarnych to również dbałość o zachowanie dobrej marki firmy.

W przypadku zapytań dotyczących doboru środków smarnych dla przemysłu spożywczego, farmaceutycznego lub kosmetycznego  prosimy o kontakt  z  Działem  Technicznym tel. +48 81 820 07 88   lub   e-mail: biuro@gorner.pl

Działamy na terenie województw: dolnośląskie, mazowieckie, lubuskie, śląskie, opole, małopolskie, kujawsko-pomorskie, podlaskie, pomorskie, podkarpackie, łódzkie, warmińsko-mazurskie, świętokrzyskie, lubelskie, wielkopolskie, zachodniopomorskie.

Nasze produkty wysyłamy firmą spedycyjną  do takich miast jak: Warszawa, Białystok, Gdańsk, Gorzów Wlkp., Katowice, Kielce, Kraków, Lublin, Łódź, Olsztyn, Opole, Poznań, Rzeszów, Toruń, Wrocław, Bydgoszcz, Zielona Góra, Szczecin.